Koç Burcu Tarihi

Koç burcu, bir bakıma Koç (Aries) takımyıldızının soyut halidir. İlkbaharın başlangıcı olan ilkbahar ekinoksundan başlayarak, burçlar kuşağının ilk tam çemberini ya da Güneş’in yaklaşık olarak 30.4 gün içinde geçtiği boylamı temsil eder ve Zodyak kuşağının ilk 30 derecesini kapsar.

Burç adını, yaklaşık 2500 yıl önce, Babil'de zodyak sistemi geliştirildiğinde, “Koç Çağı” esnasında, Koç burcunun başlangıcının, Koç takımyıldızının izdüşümüne tam denk gelmesinden alır. Ekinoksun devinimi nedeniyle, Koç burcu baharın ilk gününde başlamak için geride bırakılırken, takımyıldızı izdüşümü de yön değiştirmiştir.

Koç takımyıldızı da, tıpkı diğer takımyıldızlar gibi, anlatılabilecek bir öyküye dönüştürülebilmek için, göklerde betimlendi ve Eski Yunanlılar tarafından, anlatılan efsanelerinden birinde önemli bir figür olarak geçen, bir koçun adı verildi. Bunun yanında, Koç takımyıldızı her kültürde hayvan olan koçu temsil etmemektedir. Örneğin, Çinliler bu takımyıldızını ikiz müfettişler olarak, Marshall Adaları'nda ise bir liman yunusu olarak görürler.

Türkçe’de Altın Postlu koç diye geçen koça pek de alışık olunmayan bir şekilde gebe kalındı. Deniz Tanrısı Poseidon, bir su perisini bir koyuna dönüştürerek, onu sahip olduğu birçok talipten uzak tuttu ve bu periyle cinsel ilişkiye girebilmek için de kendisini de bir koça dönüştürmek zorunda kaldı ve sonuç olarak, su perisi altın bir postlu ile bir koç doğurdu.

En çok, Phrixus ve Helle’nin annelerine, yardım etmesiyle ünlü olan bu koç altın bir posta sahip olmasının yanında, aynı zamanda uçabiliyordu da. Bu çocuklar, ikinci karısı olan Ino için karısından boşanmış olan Athamas'ın ve Nephele’in çocuklarıydı. Athamas, bu ayrılığı haklı çıkarmak ve gerekçelendirmek için, ilk karısını, çocuklarının annesi Nephele'yi delilik için suçlamıştı.

Nephele, oğlu haksız bir şekilde tecavüzle suçlandığında ve her iki çocuğunun da hayatının tehlikede olduğunu fark ettiğinde, onları üvey annelerinden uzaklaştıracağını umarak bir koça teslim etti. Avrupa ve Asya arasındaki dar bir boğaz olan bugünkü Çanakkale Boğazı üzerinde uçarlarken, Helle koçun boynuzlarından birini de yanında götürerek koçtan düştü. Deniz Tanrısı Poseidon'unsa Helle’ye tecavüz edebilmek için kasıtlı olarak kurtardığı söylenmektedir (buna “tanrılara fedakarlık” dense de) ve bu olaydan daha sonra, Helle Poseidon’un oğlunu doğurdu.

Phrixus ise hedefindeki varış noktasına güvenli bir şekilde ulaşınca, şükranın bir belirtisi olarak, aynı koçu Zeus'a feda etti ve altın postunu kayınpederine verdi. Kayınbiraderi postu bir yere kilitleyip sakladı ve güvende tutmak için de başına bir ejderha dikti.

Bu efsane, içinde yaşadığımız zamana kadar uyarlayabileceğimiz her türlü hikayeyle, Koç burcu ve takımyıldızı arasında derin bir bağlantı oluşturan bir söylencedir. Örneğin, Koç burcunda bir gezegen gördüğünüzde, kafanızda kurtarılmayan, ölümüne düşen ya da sadece cinsel tacize uğramak için kurtarılan bir kız hakkında bir hikaye canlandırabilirsiniz. Babalarının annelerine, yalnızca kendisinin sahip olabilmesi için, onu olanaklarından uzaklaştırdığı aslında olmayan bir ilişki ile ilgili bir hikaye hayal edebilirsiniz. Yalnızca bir çocuğa sahip olmak için onlara sahip olan, aslında olmadığı bir şey gibi davranan bir baba görebilirsiniz. Bu arada, deli eski eş Nephele ve kötü üvey anne hakkında da oldukça “popüler” bir hikaye vardır. 

Bununla birlikte, buradaki asıl hikaye ihanetle ilgilidir. Bu söylencenin birkaç sonu olmasına rağmen, çoğunlukla Koç burcu, sonrasında sırf koçu yok etmek için kurtarılan erkek çocukla ilişkilidir. Aynı zamanda bu bir arkadaş, bir arkadaşın oğlu, kız kardeşini tıpkı Phrixus gibi kaybetmiş olabilecek herhangi bir erkek figürü ya da sadece kurtarılan herkes olabilir.

Bu söylencenin, Koç burcunun ve birinin haritasında yönetici gezegen olarak Koç’un, oldukça güçlü bir konumda olduğu zaman iyice belirgenleşen olumlu tarafı, altın postlu bir koçun doğmuş olduğu ve altın bir posta sahip olduğu gerçeğine, korkusuz ve uçabildiği anlara yöneliktir. Çoğunlukla, iyimser bir bakış açısıyla, Koç'un hikayesi, kesin sayılan bir ölümden kaçması ve inanılmaz, güçlü, zengin bir kişi tarafından kurtarılma hikayesidir. Bu, Koç'un günü kurtaran kahraman olma ihtiyacını da bize açıklar.